U bent hier

ICT integreren in traditionele manieren van lesgeven, er valt veel voor te zeggen. Je bereikt meer mensen; studenten bepalen hun eigen tempo; vervoerskosten zijn nihil; etc. Maar die evolutie noodzaakt goed doordachte strategieën om er zeker van te zijn dat iedereen mee is. VVOB deelt haar getrokken lessen uit Rwanda, waar de professionaliseringstrajecten in ‘blended’ module aangeboden worden.

ICT als een strategische hefboom

ICT-verrijkt leren kan de effectiviteit en efficiëntie van nascholing voor onderwijspersoneel sterk verhogen. De leerervaring is flexibel en gepersonaliseerd, en studenten beslissen zelf waar en wanneer het leren plaatsvindt, en aan welk tempo.

 

Dat geldt zeker in contexten waar de doelgroep geografisch verspreid is, zoals in Rwanda. Rwanda’s Vision 2020 plaatst ICT centraal in de toekomstvisie van haar maatschappij, en dat in alle sectoren. Wat onderwijs betreft definieert Rwanda ICT als een strategische hefboom om uitdagingen rond toegang, kwaliteit, gelijke onderwijskansen, relevantie en beheer het hoofd te bieden (ICT in Education Policy for Rwanda, 2016).

 

Het kader dat de overheid uitwerkte is natuurlijkerwijze ook het kader waarin VVOB zich voortbeweegt. Het team in Rwanda startte met de integratie van ICT in al haar nascholingstrajecten en kwam tot een aanbod van ‘blended learning’: een combinatie van traditioneel contactonderwijs en online leren vanop afstand.

VVOB maakte deze verandering in Rwanda door in 2017. Nu delen we graag een aantal waardevolle lessen over die (r)evolutie.

Analyseren met ADDIE

Vóór je je aan een veranderingsproces waagt, kies je een implementatiemodel om het gestructureerd te laten verlopen. Voor de transformatie van de nascholingstrajecten in Rwanda koos VVOB voor het ADDIE-model: analyse, design, development, implementatie en evaluatie.

 

In een eerste fase van het veranderingsproces voerde VVOB een behoefteanalyse uit van de doelgroep. We leerden dat hun digitale geletterdheid beperkt was. Bovendien konden velen onder hen thuis of op het werk niet rekenen op de nodige technologieën om naar behoren deel te nemen aan de ICT-verrijkte nascholingstrajecten.

 

In de eerste analysefase bekeek VVOB ook welke specifieke modules in de trajecten zich het best verleenden om blended aan te bieden. Twee modules, Gender en Inclusie, werden geïdentificeerd om het veranderingsproces als eerste door te maken. Los van deze individuele modules, die deel uitmaken van verschillende trajecten, werd ook vooropgesteld om het nascholingstraject Effectief Schoolleiderschap voor (adjunct-)schooldirecteurs zo blended mogelijk aan te bieden. Daar waren drie argumenten voor: (i) het traject is erg gericht op competenties en praktijk, (ii) het traject duurt langer dan andere trajecten, en (iii) de leerresultaten hangen grotendeels af van de actieve deelname, input en discussie van de deelnemers.

 

Tot op heden is het inderdaad zo dat het Effectief Schoolleiderschap-traject de grootste transformatie heeft doorgemaakt. Andere trajecten, waaronder Mentoren en Coaching in Onderwijs, volgen.

ICT heeft de kwaliteit en snelheid van ons werk op school verhoogd
ALOYSIE MUKARUBAYIZA, Schooldirecteur van G.S MATA, NYARUGURU DISTRICT

De klas op z’n kop

Deze analyses indachtig, koos VVOB voor blended learning als het meest toepasselijke design om ICT te integreren in de bestaande Effectief Schoolleiderschap training.

 

Helemaal de digitale toer opgaan zou te veel druk leggen op de deelnemers, gezien hun beperkte digitale geletterdheid en connectiviteit. Niets mag goede leerresultaten in de weg staan. Blended learning laat wel ruimte voor face-to-face workshopsessies waar studenten extra ondersteuning kunnen vragen. Met andere woorden: blended learning combineert de vrijheid voor studenten om online te leren van thuis of op het werk aan hun eigen tempo met face-to-face sessies voor verdere uitwerking. De klas op z’n kop, dus.

 

Ook voor de facilitators van de nascholingstrajecten brengt de blended aanpak veel voordelen met zich mee. Ze kunnen hun studenten individueel en van dichtbij opvolgen, en tijdig inspringen waar nodig.

Nu ik de e-Tutoring cursus van VVOB in blended module heb afgerond, pas ik blended learning zelf ook toe in mijn eigen trainingssessies en lessen op universiteiten en hogescholen
PHOCAS MUSEMAKWELI, DOCENT, UNIVERSITY OF RWANDA – COLLEGE OF EDUCATION

Maar het zijn niet enkel de studenten die hun ICT-skills moeten bijschaven om van de nascholing een succes te maken. Ook de facilitators hebben baat bij de juiste skills om hun studenten zo goed mogelijk te ondersteunen in een blended leeromgeving. VVOB ontwikkelde een e-Tutoring cursus voor alle betrokken facilitators om het online leerproces van hun studenten te vergemakkelijken.

 

Beide voorbereidende cursussen zijn zo ontwikkeld dat deelnemers en facilitators stukje bij beetje hun computerskills versterken: naarmate de cursus vordert en complexer wordt, wordt er meer van hen gevraagd.

“Een werk van 5 dagen, is er nu een van 2”

Nieuwe, innovatieve leermodaliteiten introduceren zoals blended learning brengt ongetwijfeld uitdagingen met zich mee. Zo zijn die voorbereidende cursussen, laptops en internet modems niet gratis. We kijken uit naar de resultaten van een kostenbatenanalyse eind 2020 om te zien of het überhaupt goedkoper is om blended te werken. Toch creëert blended learning een opportuniteit voor alle betrokkenen om nieuwe vaardigheden te verwerven. Deelnemers van het nascholingstraject Effectief Schoolleiderschap vertellen zelf over de meerwaarde van ICT in onderwijs.

 

“Nu we computers en internetverbinding hebben, is mijn werk veel sneller en gemakkelijker geworden”, zei Felicien Nyrinkindi, schooldirecteur van G.S Mamfu, Gatsibo district.

 

Aloysie Mukarubayiza, schooldirecteur van G.S Mata, Nyaruguru District, deelde ook: “ICT heeft de kwaliteit en snelheid van ons werk op school verhoogd. Vroeger hielden we gegevens bij op papier. Het nam veel tijd in beslag om rapporten manueel op te stellen en te versturen. Dankzij ICT kunnen we onze data goed beheren en is ons rapporteringsproces veel sneller. Een werk van 5 dagen, is er nu een van 2.”

 

Ook facilitators erkennen de voordelen en opportuniteiten van deze nieuwe werkwijze voor hun dagdagelijkse activiteiten. Facilitator Phocas Musemakweli van VVOB’s partner University of Rwanda - College of Education legt uit: “Nu ik de e-Tutoring cursus van VVOB in blended module heb afgerond, pas ik blended learning zelf ook toe in mijn eigen trainingssessies en lessen op universiteiten en hogescholen. Ik kan meerdere studenten tegelijkertijd individueel ondersteunen, en dat aan een lagere kost. Als docent en onderzoeker zie ik alleen maar voordelen, omdat ik op verschillende projecten werk in parallel, en met veel verschillende mensen.”

Covid-19 crisis noodzaakt volledige digitalisering van nascholingstrajecten

Sinds eind 2019 gaat de wereld gebukt onder een gezondheidscrisis veroorzaakt door het nieuwe coronavirus. Veel landen hebben vergaande maatregelen genomen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, en ook scholen worden massaal gesloten.

 

Dankzij ICT hoeft dat niet automatisch te betekenen dat het leerproces stopt.

 

Ons team in Rwanda werkt hard om ervoor te zorgen dat de studenten die nu een nascholingstraject aan het volgen zijn, dat ook zo goed als mogelijk kunnen blijven doen. Alle trajecten zijn binnenkort volledig digitaal toegankelijk. Eens het virus in de kiem gesmoord is, zal VVOB face-to-face trainingen organiseren voor extra ondersteuning, zodat de vooropgestelde leerdoelen met zekerheid kunnen behaald worden.