In het bergachtige Centraal-Vietnam leven verschillende etnische minderheden samen. Een kleuterklas bestaat ook vaak uit meerdere etnische groepen. VVOB werkt in haar programma BaMi (Mitigating Preschool Children’s Barriers to Learning in Disadvantaged and Ethnically Diverse Districts) samen met de provinciale onderwijsautoriteiten in drie provincies van Centraal-Vietnam om leerkrachten te ondersteunen bij het lesgeven aan een dergelijke diversiteit aan kleuters. Met behulp van een ‘procesgericht kindvolgsysteem’ reflecteren ze op hun onderwijspraktijk. Ze zoeken uit welke kinderen onvoldoende betrokken worden, en hoe ze hun aanpak in de klas kunnen veranderen om alle kinderen te bereiken.
Trần Thị Kim Lý, onderwijsadviseur voor VVOB in Vietnam, legt uit hoe BaMi zich richt op het verbeteren van kwaliteitsvol kleuteronderwijs voor iedereen, en vooral voor de meest kwetsbare kinderen.
Satellietklassen
Het huidige programma richt zich op het wegnemen van leerbarrières die ervaren worden door kleuters in achtergestelde en etnisch diverse districten. Wie zijn deze kinderen en waarom zijn ze kwetsbaar?
Trần Thị Kim Lý (foto midden): "65 procent van de kinderen die door ons programma worden bereikt, behoort tot een etnische minderheidsgroep. We werken dan ook in afgelegen bergachtige gebieden, waar de meeste mensen in moeilijke omstandigheden leven. In deze afgelegen regio’s zijn er regelmatig natuurrampen. Mensen wonen ver weg van openbare nutsvoorzieningen en leven in moeilijke economische omstandigheden. Kinderen hebben in sommige van de meest afgelegen gebieden soms helemaal geen toegang tot de kleuterschool. Ze gaan overdag naar een ‘satellietklas’ dichter bij huis die zich specifiek richt op de kinderen in het dorp. Vaak zitten kleuters van verschillende leeftijden - tussen 3 en 5 - en etnische afkomst samen.
In die zin zijn kinderen van die regio’s op veel manieren kwetsbaar, en vooral die van etnische minderheden. Ze groeien op met een andere cultuur en spreken thuis een andere taal, wat voor de leerkrachten vaak extra uitdagingen met zich meebrengt. Onze interventie is erop gericht om de leerkrachten te ondersteunen bij het constructief omgaan met die diversiteit."
Gemeenschappelijke taal
Wat zijn mogelijke barrières die kinderen ervan weerhouden om zich volop te ontplooien? Hoe vermindert het programma die barrières?
"Kinderen ervaren heel wat obstakels om te leren. Op basis van onze situatieanalyse in de provincies Quang Nam, Quang Ngai en Kon Tum identificeerden we barrières in drie dimensies: gender, milieu en etnische diversiteit."
"Wat die laatste dimensie betreft: de meeste kleuterleerkrachten behoren tot de Kinh-Vietnamese groep. Zij spreken de Vietnamese taal. Hun communicatie met kinderen van andere etnische groepen kan een uitdaging zijn omdat ze van bij de start geen gemeenschappelijke taal hebben. Om aan deze uitdaging te werken, richt het programma zich op de professionele ontwikkeling van leerkrachten binnen de eigen school. De benadering die hierbij wordt geïntroduceerd, het ‘procesgericht kindvolgsysteem’, helpt leerkrachten om nieuwe manieren uit te proberen om deze communicatie-uitdagingen samen met de kinderen aan te gaan, en van de meertalige context gebruik te maken.
In plaats van de verschillen in taal en etniciteit te zien als een barrière, leren de kleuterleerkrachten om dit als een meerwaarde te benaderen en hun onderwijs aan te passen aan deze diversiteit. Ze gebruiken deze procesgerichte benadering om na te denken over hun praktijk en hen te begeleiden bij het vinden van passende antwoorden binnen hun specifieke context."
Miscommunicatie
Wanneer je terugdenkt aan al je bezoeken aan kleuterscholen, welke ervaring heeft je het meest getroffen?
"Tijdens een bezoek aan een kleuterschool speelden kinderen een rollenspel. Twee kinderen deden zich voor als verkopers: een Kinh-Vietnamees meisje verkocht groenten, het andere kind - een meisje van een etnische minderheidsgroep - had een garage. Het laatste kind leek verveeld. Niemand kwam naar haar garage, terwijl veel kinderen groenten kochten.
Ze probeerde met de juf te praten, maar die lette niet op. Was het omdat de juf met de groenteverkoper sprak, omdat het meisje haar eigen taal sprak of misschien te zachtjes, of was er een andere reden... Het kind zag er bedroefd uit, ze kon tijdens die activiteit niet met haar juf of met de andere kinderen communiceren."
Ontwikkelingsbehoeften begrijpen
Stel je voor dat het 2030 is en Vietnam heeft de doelstellingen van SDG 4 bereikt. Welke veranderingen zou je in kleuterscholen zien?
"Alle Vietnamese kinderen zouden toegang hebben tot hoogwaardig kleuteronderwijs, gegeven door competente leerkrachten die de ontwikkelingsbehoeften van de kinderen begrijpen. Ze zouden weten hoe ze de barrières voor de ontwikkeling van kinderen moeten aanpakken, zodat alle kinderen zich holistisch kunnen ontplooien, vooral de meest kwetsbare. Het zou het resultaat zijn van een nationale toepassing van het procesgericht kindvolgsysteem door het Ministerie van Onderwijs in alle kleuterscholen in Vietnam."
Dit interview komt uit ons jaarverslag van 2017: Drempels verlagen voor gelijke onderwijskansen. Hoe we dat precies aanpakken in de rest van onze partnerlanden, lees je in ons volledig jaarverslag.
