Sinds 2010 voeren drie Belgische ontwikkelingsorganisaties - BTC (het Belgisch Ontwikkelingsagentschap), APEFE (Association pour la Promotion de l'Education et de la Formation à l'Etranger) en VVOB (Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) - een gemeenschappelijk programma uit rond technisch en beroepsonderwijs en opleiding (TVET) in Rwanda. We werken samen in het kader van een partnerschapsovereenkomst, onder één bestuur met een gezamenlijk budget van ongeveer 10 miljoen euro. Vóór de start van dit Belgian Common TVET Programme, werkten we allemaal afzonderlijk in Rwanda.
De bijdrage van VVOB en APEFE tot het gezamenlijk programma zou worden afgerond in december 2013, vermits dit deel uitmaakt van het overkoepelende Meerjarenprogramma 2011-2013. Onlangs dienden we een aanvraag in bij de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp om onze bijdrage met twee jaar te verlengen tot 2015.
Doel van het programma
Het programma werkt samen met de Workforce Development Authority (WDA), de nationale structuur binnen het ministerie van Onderwijs in Rwanda die verantwoordelijk is voor de beleidsuitvoering van TVET. Doel is om het nieuwe TVET-systeem, dat gebaseerd is op competentiegerichte vorming, in te voeren op zestien pilootscholen.
Om dit doel te bereiken werden middelen van elke organisatie samengebracht om een nieuwe, sterke verbintenis te vormen. Om de doeltreffendheid van deze nieuwe structuur te verzekeren werd er één organisatie (BTC) aangeduid om de leiding te nemen.
Samen verlenen de drie organisaties technische assistentie in specifieke interventiegebieden, elk van hen in het gebied waarin hij de meeste expertise heeft:
- VVOB voor curriculumontwikkeling en schoolleiderschap
- APEFE voor de vorming van mensen die opleiding geven in de pedagogie, en voor de evaluatie van leerlingen om de curriculumuitvoering op schoolniveau te verbeteren
- BTC voor het materiaal en de infrastructuur
Terugblik op het begin van het initiatief
We interviewden Georges Lenain (Programmabeheerder, APEFE) en Marie-Pierre Ngoma (Adviseur Curriculum, VVOB Rwanda). Zij hebben het begin van het programma meegemaakt en zijn de pioniers van deze samenwerking.
Marie-Pierre: “Onze drie organisaties zijn actief in de Rwandese TVET-sector sinds de laatste tien jaar. Van 2005 tot 2008 gaf VVOB aangepaste technische ondersteuning aan het opleidingscentrum voor beroepsonderwijs in Kavumu, met een technisch assistent voor capaciteitsontwikkeling op organisatie- en individueel niveau, en met een financiële bijdrage van BTC.”
Georges: “APEFE is sinds 1999 heel actief in de TVET-sector. De projecten van APEFE ondersteunden 21 opleidingscentra voor beroepsonderwijs, de voormalige ‘Centres de Formation des Jeunes’.”
Marie-Pierre: ”In het begin werkten de drie Belgische organisaties samen met het Rwandese Ministry of Public Service and Labour als belangrijkste partner in de TVET-sector. In 2007 had de bilaterale Belgische ontwikkelingssamenwerking een budget van 5 miljoen euro voor de onderwijssector. Een jaar later beslisten de organisaties in samenspraak met de Belgische Ontwikkelingssamenwerking om samen te werken en meer synergie te creëren door het overblijvende budget in één enkel programma te op te nemen.”
Georges: “Het was handiger om de projecten samen te voegen. In Rwanda was er namelijk een TVET-subcluster in het leven geroepen om de verschillende donoren te coördineren. De leiding werd gegeven aan de Duitse Ontwikkelingssamenwerking, GIZ (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit), en voor APEFE was het moeilijk om als kleine partner het beslissingsproces te beïnvloeden. Een Belgische eenheid zou de contacten en uitwisseling binnen het systeem vergemakkelijken. Het Ministry of Public Service and Labour steunde de nieuwe strategie om met meer afgestemde Belgische organisaties te werken.”
Toegevoegde waarde en uitdagingen van een gemeenschappelijk programma
Enerzijds zien de Rwandese partner en de drie Belgische organisaties de integratie van al deze verschillende vormen van expertise als een echte toegevoegde waarde. Anderzijds wordt de administratieve beslissing om voor één bestuur met gezamenlijk budget te kiezen, ook als een dagelijkse uitdaging ervaren. Enkele getuigenissen.
Gerrit Stassyns (Programma Manager VVOB Rwanda van 2009 tot nu)
Georges Lenain (Programmabeheerder APEFE in Rwanda sinds 2002)
Wybe Van Halsema (Delegee co-management voor het gemeenschappelijk programma vanuit BTC) en Gedeon Rudahunga (Directeur Interventie van het gemeenschappelijk programma vanuit de WDA, en voormalig schoolleider van het opleidingscentrum voor beroepsonderwijs in Kavumu)
Simon Mudumiro (Schoolleider van het opleidingscentrum voor beroepsonderwijs in Nyanza)
Jean-Yves SALIEZ (Plaatselijke vertegenwoordiger BTC Rwanda)
Marie-Pierre Ngoma (Adviseur Curriculum VVOB Rwanda, van 2006 tot 2013)
Door Gemma Marie Musengeneza and Xavier Rosy
Technisch Assistenten voor Schoolmanagement en -Leiderschap, VVOB Rwanda
