Rwanda is een land met beleidsvoerders en inwoners die liefst zo snel mogelijk de groep van de minst ontwikkelde landen in de wereld achter zich willen laten. De ambities zijn enorm. Er wordt veel gepland en hard gewerkt. De volgehouden inspanningen van de laatste jaren lijken hun eerste vruchten te gaan afwerpen.
Naar het Engels als instructietaal
Ook de onderwijssector verandert ingrijpend in 2008. De regering neemt belangrijke strategische beslissingen die ze in 2009 en volgende jaren in de praktijk moet brengen. Een fel in het oog springende maatregel is de beslissing om het Engels als instructietaal in te voeren. De komende jaren wordt de taal van Shakespeare (en Madonna) de taal die de leerkrachten moeten gebruiken om de leerlingen vanaf het derde leerjaar te onderwijzen. Met deze beslissing willen de bewindslui nauwere aansluiting vinden bij de voornamelijk Engelstalige East African Community.
Grote ambities
Het Ministerie van Onderwijs timmert in 2008 onder meer ook verder aan: een ambitieus plan voor het bouwen van schoollokalen, de integratie van ICT in het onderwijs, de verbetering van curricula, de distributie van schoolboeken, het trainen van schoolmanagers, de hervorming van de leerkrachtenopleiding, en het verfijnen van de gedecentraliseerde financiering waarbij elke school ongeveer € 10 per leerling uitbetaald krijgt.
Nine Year Basic Education
Maar de belangrijkste verandering is ongetwijfeld de introductie van het concept Nine Year Basic Education (9YBE). Om de millenniumdoelstelling van gratis basisonderwijs voor alle kinderen te halen hervormt het ministerie de onderwijssector grondig. De bedoeling is de school gratis te maken voor alle kinderen uit het basisonderwijs. Anders dan in Vlaanderen bestaat het basisonderwijs uit negen jaren. Deze negen jaren zijn bij ons nog het best te vergelijken met de zes jaren van het lager en de eerste drie jaren van het secundair onderwijs (in Rwanda tronc commun genoemd).
Door het basisonderwijs ‘uit te rekken’ tot negen jaar wil men de kinderen zogenaamde ‘life skills’ meegeven. Dit zijn praktische vaardigheden die in het dagelijkse leven direct toepasbaar zijn (rekenen, schrijven, het spreken van vreemde talen maar ook een zekere mate van technisch inzicht, goed burgerschap, een respect voor algemene hygiëne, enz.). Na deze 9YBE kunnen de leerlingen dan ‘goed uitgerust’ ofwel aan het leven beginnen ofwel doorstromen naar algemene of meer gespecialiseerde (bv. technische) studierichtingen.
Hervorming technisch en beroepsonderwijs en beroepsopleiding
Ten slotte geeft men in 2008 ook een aanzet voor de hervorming van de sectoren voor technisch en beroepsonderwijs enerzijds en beroepsopleiding anderzijds. De leermethodes, leerdoelstellingen en zelfs het gebruik van infrastructuur en uitrusting in beide sectoren integreert men in één nationale strategie voor technisch en beroepsonderwijs en volwassenenopleiding. Men creëert banden - in essentie doorstroommogelijkheden - met het basisonderwijs, het secundair technisch en beroepsonderwijs, het hoger technisch onderwijs en het aanbod aan beroepsopleidingen voor volwassenen en permanente vorming.
Training in schoolmanagement
In deze context is het voor VVOB en andere internationale actoren niet altijd makkelijk om goed te functioneren. De veranderingen zijn niet altijd eenduidig en volgen elkaar soms (te) snel op. Af en toe ontbreekt de duiding bij belangrijke maatregelen. Vooral de continue aanpassing aan de veranderende context is een hele opdracht.
Toch blijft VVOB met haar twee grote doelstellingen ook in 2008 goed gepositioneerd binnen de beleidsprioriteiten van het Ministerie van Onderwijs. We krijgen het mandaat van het ministerie voor de training van alle middelbare scholen in schoolmanagement. In meer dan 700 scholen trainen we samen met onze Rwandese partners de schooldirecteurs, de schoolprefecten, de pedagogische verantwoordelijken en de secretariaatsmedewerkers (financieel verantwoordelijken en secretarissen).
Uitbouw van het beleid rond beroepsopleiding
Samen met onze collega’s van de Belgische Technische Coöperatie (BTC) - de directe Belgische ontwikkelingssamenwerking - werken we hard aan de uitbouw van het beleid rond beroepsopleiding. In een gezamenlijke interventie dragen VVOB en BTC actief bij aan het beleidsvoorbereidend werk op nationaal vlak (op vergaderingen maar ook via het financieren van enkele strategische studies) én aan de verdere uitbouw van het publiek beroepsopleidingscentrum in de zuidelijke provincie. Het technisch en beroepsonderwijs én de technische en beroepsopleidingen zijn in 2008 in volle ontwikkeling. Daarom moeten we vaak temporiseren en omkijken. Toch is de eindbalans positief. Een nieuw nationaal Workforce Development Agency ziet het daglicht tijdens de tweede helft van het jaar. Ondertussen promoot de overheid het opleidingscentrum in het zuiden van het land. Het krijgt de status van een regionaal opleidingscentrum. In de toekomst zal het alle opleidingsinitiatieven in het zuiden van het land aansturen en coördineren.
Aflopende projecten
2008 is ook het jaar waarin we het hoofdstuk rond curriculumontwikkeling voor secretariaats- en boekhoudenopleiding afsluiten. Vanaf 2009 gaat VVOB voluit voor de verdere ontwikkeling van de opleidingen voor toerisme.
Met het Kigali Health Institute organiseren we een skillslab op de afdelingen verpleging en verloskunde. Een skillslab introduceert actieve leermethodes in de gezondheidsopleiding. Dit doen we onder meer via het installeren van praktijkklassen met aangepast didactisch materiaal. Samen werken we aan de uitbreiding hiervan naar andere paramedische opleidingen.
