Scholen die wereldwijd sluiten, een bijna collectief verbod op samenscholingen. Dat maakt ons werk moeilijk, ja, maar niet onmogelijk.
Nauwe samenwerking is een cruciaal element in de capaciteitsontwikkelingsactiviteiten met onze partners. Deze COVID-19 crisis heeft aangetoond dat VVOB veerkrachtig en creatief is, en dat we ook vanop afstand met onze partners hand in hand kunnen samenwerken. Figuurlijk dan.
Gezondheid eerst…
Om de wereldwijde verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, heeft bijna elk land de scholen gesloten en regels van social distancing geïmplementeerd. Mensen in alle hoeken van de wereld blijven thuis om de eigen gezondheid en die van anderen te vrijwaren.
VVOB-teams in Afrika, Azië, Europa en Zuid-Amerika zitten ook gekluisterd aan hun thuisbureaus. Na een eerste periode gekenmerkt door fundamentele vraagstukken en zelfreflectie, hebben we ons aangepast aan de nieuwe realiteit. En die nieuwe realiteit zal ook post-corona sporen nalaten op de werking van VVOB.
Sinds dag 1 is de gezondheid van onze medewerkers, partners en medeburgers onze absolute topprioriteit. Daarnaast bekijken we hoe we onze partners blijvend kunnen ondersteunen in deze uitzonderlijke omstandigheden.
Lees meer over onze COVID-19 maatregelen: Gezondheid eerst, continuïteit waar mogelijk
… dan werk.
Vóór de pandemie voedden we onze waardevolle relaties met onderwijspartners – ministeries van onderwijs, lerarenopleidingen, instellingen die instaan voor de nascholing van onderwijspersoneel etc. – voornamelijk tijdens fysieke contactmomenten. Capaciteitsontwikkeling gebeurde grotendeels face-to-face.
Trainingen en workshops, ervaringen verzamelen en leergemeenschappen, mentoring en coaching… We namen aan het begin van de crisis onze brede waaier aan methodes voor capaciteitsontwikkeling onder de loep: Hoe kunnen we ons aanbod diversifiëren en aanpassen om de kwaliteit en continuïteit van onze ondersteuning te waarborgen, vanop veilige afstand?
We lichten hier als antwoord drie praktijkvoorbeelden toe.
WhatsAppvideo’s in Zambia
In Zambia traint en coacht VVOB medewerkers van het Ministerie van Algemeen Onderwijs tot ‘Master Trainers’ van kleuterleerkrachten. Vroeger bracht VVOB deze mensen fysiek samen, nu gebruikt ons team het populaire WhatsApp.
Alle Master Trainers werden eerst opgedeeld in geografische groepen. VVOB deelt elke week een video via WhatsApp met die groepen over een bepaald thema dat relevant is voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs (denk aan fonologische vaardigheden, schrijfinitiatie, spelenderwijs leren…). Het team volgt dit via conference calls op met diepgaande groepsdiscussies over de inhoud van de video. Coaching en peer learning worden zo beide gebruikt om de Master Trainers bij te staan in hun leerproces.
De feedback is voorlopig heel positief. De Master Trainers halen veel uit de praktijkgerichte video’s en de verdere opvolging. Goede planning is een absolute must om te garanderen dat alle Master Trainers kunnen participeren in de conference calls, ook zij die nogal afgelegen wonen. Inclusie boven alles!
Coaching via het internet of de telefoon in Cambodja
In Cambodja heeft VVOB een nieuwe handleiding ontwikkeld om coachingsessies online of via de telefoon te organiseren. Het (intern) document is hét instrument voor collega’s om goede coach-op-afstand te worden. Het frist ook de kennis over het GRROW-model op – het coachingmodel van Jef Clement dat we bij VVOB gebruiken: goal, reality, resources, options en way forward – en helpt coaches op weg met praktische tips en gerichte vragen.
De handleiding werd ontwikkeld in het kader van het TIGER-project en richt zich in de eerste plaats dus op onze TIGER-coaches. Dit zijn medewerkers van VVOB, van de betrokken Cambodjaanse lerarenopleidingen en van partnerorganisaties die directies en leerkrachten van scholen ondersteunen in hun transformatie tot genderresponsieve scholen. Hiertoe ontwikkelden we bij de start van het project een actiegids. Scholen die stoten op bepaalde moeilijkheden bij het omzetten van de theorie in die actiegids naar de praktijk worden tijdens individuele coachingsessies begeleid. Die sessies tussen TIGER-coaches en TIGER-scholen worden nu dus online of via de telefoon georganiseerd, met behulp van de nieuwe handleiding.
Coaching vanop afstand is niet vanzelfsprekend. Bepaalde cruciale signalen gaan tijdens de interactie verloren, want er is geen oogcontact of lichaamstaal om te lezen. Maar, als de richtlijnen in de handleiding correct worden toegepast, is er niet echt sprake van een verminderde kwaliteit van de coachingsessie op afstand in vergelijking met fysieke sessies.
Online leren in Rwanda
In Rwanda investeert VVOB veel tijd en energie in de nascholing van leerkrachten en schoolleiders. Sommige modules binnen de verschillende nascholingstrajecten werden al in een onlineversie aangeboden, lang voor er sprake was van een crisis (zie foto). Maar nu bereidt het team in Rwanda zich voor op een volledig online aanbod.
VVOB heeft die online activiteiten zo georganiseerd dat ze op quasi dezelfde manier verlopen als de face-to-face voorgangers. Bovendien vinden ze plaats in een online leeromgeving die al gekend is bij de deelnemers van de modules die al online gegeven werden: Moodle. Presentaties worden of op voorhand opgenomen of live aangeboden. Kort en bondig zijn ze hoe dan ook. Verdere discussies vinden plaats via chat, en de digitale omgeving biedt extra mogelijkheden tot leren aan, bijvoorbeeld via quizzen.
We staan ook stil bij deelnemers die geen toegang hebben tot de nodige technologieën. De gekozen online leeromgeving is dan ook zo ontwikkeld dat ze gebruiksvriendelijker is voor smartphones dan voor laptops of PCs. De videopresentaties worden uitgetypt en voor iedereen ter beschikking gesteld.
#AllemaalSamen
De COVID-19 crisis heeft ons er allemaal toe gedwongen om snel anders te gaan denken. En wat ons betreft, gaan we niet meer terug naar business as usual. We putten uit deze uitdagende tijden waardevolle lessen die onze toekomstige werking zullen beïnvloeden.
Het is niet gemakkelijk, en de weg is nog lang. Maar we zoeken naar lichtpuntjes. VVOB is – nu al – tal van ervaringen rijker en veerkrachtiger dan ooit. We hebben onze waaier aan capaciteitsontwikkeling verder verbreed met antwoorden op “Hoe doen we dit even kwaliteitsvol vanop afstand?”.
We willen al onze partners bedanken om aan onze zijde te blijven in deze moeilijke tijden, voor hun ambitie om te blijven leren en voor hun flexibiliteit in onze zoektocht naar hoe het (nog) beter kan.
