Stage: Malwita Primary school
Gedurende negen weken liep ik stage in de Malwita Primary school in Serenje, Zambia. Samen met mijn medestudent ondersteunden we het lesgeven van de klasleerkracht Miss Sharon Kandafula en twee studenten kleuteronderwijs namelijk miss Brenda en miss Maggie.
Op maandag 4 februari 2019 maakten we voor het eerst kennis met onze stageplaats en mentor. Bij de eerste blik in de klas dacht ik dat alles aanwezig was. In de klas is heel wat bruikbaar materiaal aanwezig zoals aanwezigheidskalender, weerkalander, zes mooi uitgewerkte hoeken, etc. Onze eerste indruk was dan ook wat moeten wij hier nog gaan bereiken als alles aanwezig is. Toch werd het voor ons al snel duidelijk dat er nog heel wat werk was vooral aan de manier waarop wordt lesgegeven.
De eerste twee weken verliepen traag. Voortdurend kregen we opdrachten van onze klas mentor om zaken te knutselen, herstellen, te ontwerpen. Op zich vonden we het helemaal niet erg om materialen te maken toch hadden we graag wat meer interactie met de kinderen, het lesgeven, de lessen. Op het einde van week twee raapten we onze moed bijeen en starten we een gesprek waarin aanbod kwam dat ook wij graag les willen geven, ideeën willen delen zodat van elkaar geleerd kan worden. Ook werd vermeld dat het voor ons geen enkel probleem is om materialen te knutselen als we het samen na de lesuren doen.
Iedereen was tevreden met het voorstel waarbij gezamenlijk een weekplanning werd opgesteld om de lessen onder ons vijf te verdelen. Meggie en Brenda (de Zambiaanse studenten) namen iedere ochtend de ochtendkring voor zich en twee onderwerpen die doorheen de dag aanbod kwamen. Nienke en ik namen twee lestijden op ons en Miss sharon telkens één. Ieder werkte steeds de eigen activiteit uit om aan de kinderen over te brengen. Via deze weg kreeg iedereen de kans om zijn kennen en kunnen aanbod te laten komen. Ook werd afgesproken om na elke halve dag les samen te komen om te reflecteren op de lessen. Dit moment van de dag was zeer verrijkend. Ieder gaf positieve punten en werkpunten op alle activiteiten. Zeer leuk om de ideeën van elkaar te vergelijken, feedback te krijgen op je werk, etc. Jammer genoeg vond het feedback moment weinig plaats omwille van ‘tijdsgebrek’ bij de klasmentor.
Opvallend in hun manier van lesgeven is de weinige uitdaging, zowel voor de leerlingen als voor de leerkrachten. Het lesgebeuren is voortdurend frontaal waarbij de leerkracht vooraan de les aframmelt en de leerlingen ‘luisteren’. Spelend leren is hier niet gekend. Tijdens onze lesmomenten probeerden we zoveel mogelijk speelse activiteiten aan te bieden waarbij duidelijk werd vermeld dat ook hier de doelen uit de syllabus bereikt worden.
Zowel miss Sharon als de twee Zambiaanse studenten waren onder de indruk en probeerden telkens opnieuw ook speels uit de hoek te komen. Naarmate de weken vorderde zagen we reeds een groot verschil in de manier waarop werd lesgegeven zoals werken met verhalen, kinderen betrekken, naar buiten gaan, spelletjes en veel meer. Vele ideeën van ons werden gebruikt maar ook eigen creatieve ideeën kwamen uit de bus. Hierbij zeg ik met trots dat deze kleine stap in de goede richting een grote stap is in het onderwijs die plaatsvindt in deze klas.
Naast het aanpassen van lesstijl ben ik op nog meer zaken trots die we in de negen weken stage bereikt hebben. Als eerste beschrijf ik het ochtendmoment vooraleer de lessen starten. Sommige kinderen komen vroeg naar school, tot wel twee uur voordien. Hier kent men geen voorschoolse opvang met andere woorden de leerkracht is degene die 's morgens vroeg reeds de kinderen opvangt.
Deze opvang verliep zeer stroef. Terwijl de leerkracht haar lessen aan het uitschrijven was zitten de kinderen op de mat in het rond te staren. Om deze lange tijd voor de kinderen te overbruggen besloten we om de hoeken opnieuw te introduceren in dit lege moment. Elke hoek kreeg zijn eigen symbool die de hoek typeerde. Aan het bord vooraan in de klas, hangen kettingen waarop identiek dezelfde afbeelding staat die verwijst naar een hoek. Als de kinderen binnenkomen in de klas nemen ze een ketting naar keuze en hangen deze rond hun nek. De kinderen gaan aan de slag in de hoek die op hun ketting afgebeeld staat. Deze aanpassing vult niet enkel het lege moment op maar zorgt ook voor meer interactie tussen de kinderen onderling, meer vrij spel met de materialen uit de klas, ontdekken, etc.
In het kader van mijn bachelorproef focuste ik mij vooral op learning through stories. Na mijn eerste activiteit in dit kader was iedereen laaiend enthousiast over mijn concept. In Zambia zijn verhalen in de kleuterklas een nieuw gegeven waarbij men vooral focust op het moraal dat achter het verhaal zit, de fantasie, het leuke, gezellige aan een verhaal verdwijnt hier en is niet gekend. In de eerste weken ging ik eerst zelf aan de slag om via verhalen de doelen uit de syllabus aan de kinderen over te brengen.
Meerdere malen deed ik een opvoering van een verhaal om de kinderen iets bij te brengen. De verhalen werden telkens op een andere manier gebracht onder andere aan de hand van een boek, toneel, tekeningen, prenten, poppenspel,… Niet enkel de kleuters waren onder de indruk ook zette ik de leerkrachten aan om hiermee aan de slag te gaan. Zelf schreven ze verhalen die de les naar voor bracht die op een creatieve manier naar voor werden gebracht. In het begin hadden de leerkrachten moeite met de structuur die een verhaal aanneemt zoals enkel een probleem waarop geen oplossing komt, geen inleiding,… Om deze moeilijkheid aan de kant te schuiven organiseerde ik een workshop verhalen schrijven. Om in de sfeer van verhalen, fantasie te komen speelden de leerkrachten eerst een verhaal die reeds aanbod kwam in de klas na. Ieder kreeg zijn eigen rol die hij/zij zo goed mogelijk naar voor bracht. Deze opwarmer verliep eerst wat stroef maar bij het loskomen van de deelnemers verliep het verhaal verrassend goed. Na de opwarmer gingen we allen aan de slag en werd er gebrainstormd. De eerste brainstorm had als vraag “how can we prepare stories”. Deze vraag kwam aanbod omwille van de moeilijkheid om aan een verhaal te beginnen. Heel wat ideeën kwamen uit de bus zowel van ons als van de deelnemers. We deden een tweede brainstorm rond de vraag 'which stories can be played'. Belangrijk bij het vertellen van een verhaal is dat er iets wordt gedaan bij een verhaal zodat het verhaal een meerwaarde heeft aan de lessen. Ook hier werden veel antwoorden verzameld.
Tenslotte werd aan de hand van de antwoorden op de vragen en de noden van de leerkrachten een template opgesteld. De template heeft in enkele eenvoudige stappen de basis weer voor het opstellen van een goed verhaal en een verwerking. De deelnemers aan de workshop kregen de kans om een verhaal te bedenken aan de hand van het template. Opvallend kwamen heel wat mooie, goed opgebouwde verhalen naar voor. De verhalen werden aan elkaar voorgesteld waarbij feedback en reflectie aan te pas kwam.
